Ίων Δραγούμης: Ο εκφραστής του Ελληνικού εθνισμού

 Στα δύσκολα χρόνια που διανύουμε ως Έθνος, ο μεγάλος οραματιστής Ίων Δραγούμης θα πρέπει να είναι ο φάρος και ο σηματοδότης μας, καθώς μέσα από την μελέτη του έργου του θα βρούμε όλες τις απαντήσεις στα προβλήματα που μας απασχολούν σήμερα ως εθνική-κοινωνική οντότητα. Διότι ο Δραγούμης, όπως είπε και ο καθηγητής Χρήστος Γούδης, είναι πάντα επίκαιρος. Ειδικά για εμάς τους Έλληνες νέους , ο Δραγούμης θα πρέπει να καταστεί ο πολιτικός και ιδεολογικός μας πατέρας και αυτό θα το εξηγήσω στη συνέχεια.

Προτού, όμως, κάνω αυτό, θα ήταν φρόνιμο να πω με δυο λόγια ποιος ήταν. Ο Ίων Δραγούμης, γόνος μεγαλοαστικής οικογένειας (ο πατέρας του Στέφανος διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας), γεννήθηκε στην Αθήνα στις 2 Σεπτεμβρίου 1878 και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ σε ηλικία 19 ετών κατετάγη εθελοντής στον ατυχή πόλεμο του 1897. Ακολούθησε καριέρα στο διπλωματικό σώμα και υπό την ιδιότητα του αυτή διορίστηκε ως πρέσβης και πρόξενος σε πολλές πόλεις. Το 1915 παραιτήθηκε και πολιτεύθηκε, και τον ίδιο χρόνο εξελέγη βουλευτής. Ο Δραγούμης, στη δίνη του εθνικού διχασμού που ακολούθησε, δολοφονήθηκε για τις ιδέες του από παραστρατιωτικούς βενιζελικούς  -πολιτικούς του αντιπάλους- στις 30 Ιουλίου 1920.

Όμως, εκείνο που μας ενδιαφέρει σε αυτό το άρθρο είναι να εξετάσουμε και να γίνουμε στο ελάχιστο κοινωνοί των ιδεών του Δραγούμη. Όπως είπα και πιο πάνω, ο Δραγούμης έδωσε απαντήσεις μέσα από το συγγραφικό του έργο, αλλά και από το βίο του σε όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Ελληνισμός σήμερα. Για το Δραγούμη η «Ελευθερία» και ο «Πολιτισμός» είναι οι κύριοι πυλώνες της ιδεολογίας του και της πολιτικής του σκέψης. Πώς, όμως, εννοούσε αυτούς τους όρους; Την ελευθερία την εννοούσε ως εθνική ελευθερία αυτοδιάθεσης των υποδούλων Ελλήνων, αλλά και ως ελευθερία στο επίπεδο της προσωπικής αυθυπαρξίας του ανθρώπου. Θεωρεί πως Έθνος και Πολιτισμός είναι άρρηκτα συνδεδεμένα:  «Ποιος είναι ο τελικός των εθνών, πες τον προορισμό, πες τον αποστολή; Ο πολιτισμός! Να ένα έργο άξιο για τα έθνη, έργο αληθινά ανθρώπινο. Να η δικαιολογία των εθνών. Να πώς τα έθνη είναι χρήσιμα στην ανθρωπότητα και να πού έσφαλλε ο Μαρξ πολεμώντας τα έθνη. Πολιτισμούς γεννούν τα έθνη και αυτά μονάχα. Δε φθάνει όμως να είναι ένα έθνος πολιτισμένο, πρέπει να είναι πολιτισμένο και από δικό του πολιτισμό. Σε αυτό λοιπόν χρησιμεύουν τα έθνη. Οι πολιτισμοί γεννιούνται ο καθένας σε κάποια πατρίδα, σε κάποια εποχή  και σε κάποιο έθνος. Έξω από αυτά δεν μπορεί να σταθεί πολιτισμός».

Ο Ίων Δραγούμης ήταν βαθιά πατριώτης και δεν περιοριζόταν στα ευχολόγια και στη θεωρία. Ο πατριωτισμός του ήταν έμπρακτος και εκδηλωνόταν σε κάθε φάση της ζωής του. Γι’ αυτόν προείχε η πατρίδα και πολλές φορές αυτή η «εμμονή» του, τον οδηγούσε και σε συγκρούσεις με οικεία του πρόσωπα. Μένοντας πιστός στη γραμμή του Μακρυγιάννη, που μιλούσε πάντοτε για το «εμείς» και όχι το «εγώ», θεωρούσε ότι  «τα πρόσωπα δεν παίζουν κανένα ρόλο όταν πρόκειται να σώσουμε την πατρίδα». Έλεγε χαρακτηριστικά αυτός ο μεγάλος Έλλην:  «Ο καθένας πρέπει να φαντάζεται πως αυτός πρέπει να σώσει το έθνος του. Να μην κοιτάζω τι κάνουν οι άλλοι και να φαντάζομαι μόνον πως εγώ έχω το μεγάλο χρέος της σωτηρίας. Δεν είναι εύκολο να πείσεις ένα έθνος. Εγώ βλέπω τόσα πράγματα που πρέπει να γίνουν και όμως οι άλλοι Έλληνες τα βλέπουν αλλιώς. Αν είμαι δυνατός θα τους πείσω».

Ανάλωσε λοιπόν τη μικρή σε διάρκεια ζωή του στην αφύπνιση των Ελλήνων και στη διαμόρφωση ενός υγιούς ελληνικού εθνικισμού, όπου θα ελευθέρωνε τους υπόδουλους αλύτρωτους Έλληνες και θα δημιουργείτο ένα ελληνικό κράτος όπως το οραματιζόταν, που θα έφτανε από της Κύπρου το νησί μέχρι το Μοναστήρι και την Βόρειο Ήπειρο, με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη. Ο εθνικισμός για τον μεγάλο Έλληνα διανοούμενο  «είναι μορφή ενέργειας. Όλοι λοιπόν οι ενεργητικοί άνθρωποι είναι εθνικιστές, είτε το ξέρουν είτε όχι. Ο διεθνιστής είναι στοιχείο θανάτου για το έθνος του».

Ο Δραγούμης ήταν μια φυσιογνωμία με τεράστια εμβέλεια και κύρος, που όμοιά της ίσως να μην συνάντησε η ελληνική διανόηση από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους και εντεύθεν. Είναι φυσικό, λοιπόν, να μην μπορούμε μέσα από ένα άρθρο να πιάσουμε όλες τις πτυχές του έργου και των παρακαταθηκών που μας έχει αφήσει. Το κείμενο αυτό έχει στόχο το σκίρτημα όλων εμάς, να μελετήσουμε τον Δραγούμη και κυρίως να κάνουμε βίωμά μας τις παρακαταθήκες του, όπως έκανε και ο ίδιος θυσιάζοντας ακόμα και την ζωή του. Τελειώνοντας, παραθέτω την «Νεκρική Ωδή» του Κωστή Παλαμά προς  τιμή του Ίωνα Δραγούμη, όπως δημοσιεύθηκε στον ελληνικό τύπο λίγες μέρες μετά την δολοφονία του:

«Λευκή ας βαλθεί όπου έπεσες Κολώνα

(πως έπεσες, γραφή να μην το λέει)

Λευκή με της πατρίδας την εικόνα

Μόνο εκείνη ταιριάζει να σε κλαίει,

Βουβή, μαρμαρωμένη να σε κλαίει!»

Υ.Γ: Σήμερα όντως στον τόπο της θυσίας του, στην Λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας στην Αθήνα, υπάρχει μια λευκή μαρμάρινη κολώνα, που μας θυμίζει αυτόν τον μεγάλο Έλληνα.

Καζαμίας Αντώνης

Μεταπτυχιακός Φοιτητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου


από το νέο "Προπύργιο" εκφραστικό όργανο του Μετώπου Κυπρίων Φοιτητών Η.Β.

Κυπραίος ο διαχρονικός Έλλην στα βάθη των αιώνων

Κυπραίος βρακάς υποδέχεται την ΕΛ.ΔΥ.Κ στην Κύπρο γονατιστός

Σκοπός μου δεν είναι να επαναλάβω τα αυτονόητα. Δηλαδή, ότι οι Κύπριοι είναι Έλληνες κ.ο.κ. Αυτά τα ξέρουμε, τα ξέρουν - ακόμη και αυτοί που το αμφισβητούν - και γενικότερα είναι αποδεχτό. Όποιος δε επιχειρεί να διαψεύσει το αυτονόητο για μένα απλά είναι ανιστόρητος ή θύμα προπαγάνδας.

 Σκοπός λοιπόν αυτού του μικρού άρθρου είναι να τονίσουμε το ελληνικό στοιχείο σε αυτόν τον άνθρωπο που λέμε στην καθημερινότητα τα μας Κυπραίο και να μπούμε στην καθημερινότητα του Κυπραίου για να δούμε τελικά ότι ό,τι κυπριακό είναι Ελληνικότατο!

 Από τα βάθη των αιώνων λοιπόν οι Κύπριοι αναζητούσαν την ελευθερία τους που αυτό σήμαινε γι αυτούς η Ένωση με τον μητροπολιτικό ελληνισμό. Γι αυτούς ήταν αδιανόητο οι Έλληνες να μην είναι χωρισμένοι και επιδίωκαν το αυτονόητο.

 Δεν θα σταθούμε στα ίδια, τα είπαμε αρκετά και θα τα λέμε συνεχώς. Το σημαντικό που παρατηρώ όμως είναι ότι ένας Έλληνας και δεν το κάνει απλά να νοιώθει Έλληνας. Ή είναι ή δεν είναι. Αν νοιώθει ή όχι είναι δικό του πρόβλημα που σε κάποια μέρα θα το ξεκαθαρίσει.

 Ο Κύπριος φημίζεται για την αγωνιστικότητα του. Έτσι έμαθε να επιβιώνει από τον καιρό που υπήρξε σε αυτό το νησί καθώς όπως όλοι ξέρουμε πάντοτε ήμασταν υπό κατοχή αλλοφύλων. Έτσι ο Κύπριος για να επιβιώσει θα έπρεπε να αγωνιστεί.

Στις μέρες μας βέβαια το αγωνιστικό πνεύμα αποχαυνώθηκε και έτσι οι Κύπριοι (και γενικότερα και οι υπόλοιποι Έλληνες εκτός Κύπρου) το μόνο που μας νοιάζει - σε γενικές γραμμές - είναι το πως θα ντυθούμε, σε ποιο κλαμπάκι θα ρεμβάσουμε και τελικά να βρούμε έναν νόημα σ' αυτή την ζωή γεμάτη χλιδή.

Το σίγουρο όμως σε αυτή την υπόθεση είναι ότι τελικά ο κάθε Έλληνας κρύβει μέσα του μια αγωνιστικότητα. Δυστυχώς για να βγεί από μέσα του θα πρέπει να κτυπηθεί σοβαρά και να νοιώσει ότι χάνεται, ότι κινδυνεύει.

Ένα παράδειγμα είναι πρόσφατο. Στο προεδρικό για παράδειγμα περίπου 30 000 κόσμου ήταν έξω διαμαρτυρόμενο. Δεν είναι τυχαίο και ούτε είναι μεμονωμένο όπως προσπαθούσαν να το παρουσιάσουν διδακτορικές εφημερίδες που όποτε είναι του Πολυτεχνείου θυμούνται να είναι αριστεροί.

 Επίσης αντίστοιχα και στην Αθήνα το σύνταγμα, όπου μια μέρα μαζεύτηκε ένα εκατομμύριο λαού έξω από το σύνταγμα να ζητά τα αυτονόητα.

 Μα αυτά δεν γίνονται όπου κι όπου, αυτά έγιναν στην Κύπρο! Γι αυτό ο Κύπριος - Κυπραίος στην καθ' ομιλουμένην - κρατά γερά τις ελληνικές του ρίζες οι οποίες δεν είναι άλλες από την αγωνιστικότητα, τις παραδόσεις, την Ορθοδοξία, την πολιτιστικήν του κληρονομιάν και φυσικά την διάλεκτο!

 Και η διάλεκτος είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα που θα θέλαμε να εστιαστούμε για λίγο.

 Λοιπόν όλοι αυτοί οι οποίοι το παίζουν και πολύ "Κυπραίοι" και όχι δήθεν Έλληνες χρησιμοποιούν όπως όλοι οι άλλοι Έλληνες της Κύπρου την κυπριακήν διάλεκτο. Που αποτελεί μια διάλεκτο Ελληνική. Και δεν είναι απλά ελληνική αλλά κρατάει λέξεις ελληνικότατες από την αρχαιότητα τις οποίες οι Ελλαδίτες ούτε κατά διάνοιαν τις χρησιμοποιούν. Ένα παράδειγμα είναι ο "στρούθος" στην νεοελληνική σπουργίτης το οποίοι είναι αρχαίο.

 Σημαντικό είναι να αναφέρουμε ότι την κυπριακή μας διάλεκτο προσπαθούν να εκμεταλλευτούν και επαναπροσεγγιστές και αυτοί που μιλούν για την ανύπαρκτη ελληνοτουρκική φιλία. Αυτοί λένε ότι υπάρχουν και τούρκικες λέξεις στην διάλεκτο και κατ' επέκταση έχει μέρος τούρκικο η διάλεκτος μας.

 Ξεχνούν όμως ότι όποια τούρκικη λέξη κι αν υπάρχει είναι ελληνοποιημένη. Δηλαδή, για παράδειγμα το μουχτάρης (από την λέξη muhtar) έχει μεν τούρκικη ρίζα όμως είναι καθαρά ελληνοποιημένη λέξη στην τελική καθώς περιλαμβάνει το -άρης στο τέλος.

 Επίσης, σημαντικό είναι να αναφέρουμε το εξής από Ετυμολογικό Λεξικό της ομιλουμένης κυπριακής διαλέκτου: "Η κυπριακή διάλεκτος με τη διατήρηση της προφοράς των διπλών συμφώνων και το τελικού "ν" στα ουδέτερα και στην αιτιατική των ονομάτων πλησιάζει περισσότερο προς την αρχαίαν Ελληνική από οποιαδήποτε άλλη Νεοελληνική διάλεκτο. Αν προσθέσουμε και τις πάρα πολλές αρχαιοελληνικές λέξεις, που διαφυλάττει στο γέρικο κορμό της, τότε θα διαπιστώσουμε την Ελληνικότητα των ανθρώπων που την μιλούν"

 Δηλαδή θεωρώ κάποιον ανιστόρητο και ανίδεο να προσπαθεί να εξηγήσει ότι η κυπριακή διάλεκτος είναι μείγμα και δεν είναι ελληνική. Δυστυχώς στην Κύπρο μάθαμε να μην ξέρουμε τίποτα και να τα ξέρουμε όλα.

 Πιο πάνω παρουσίασα γενικά κάποια στοιχεία που μας κάνουν να δούμε έτσι πολύ γενικά την διαχρονικότητα του Έλληνα της Κύπρου.

 Τέλος θεωρώ ότι αν κάποιο προσπαθούν να κτυπήσουν τον Ελληνισμό της Κύπρου και προσπαθούν να εξουδετερώσουν την ελληνικότητα τους τότε είναι επόμενο η Κύπρος να χαθεί. Ίσως οι αλλόφυλοι που θα κατοικήσουν ή που κατοικούν (όπως οραματίζονται οι ανθέλληνες) να της αλλάξουν και όνομα αφού θα είναι ξένοι ουσιαστικά σε ένα ελληνικό νησί.

Έφυγε ο Νεοκλής Σαρρής

Νεοκλής Σαρρής "Που βρίσκεται η Κύπρος;"

 Την τελευταία φορά τον είχαμε δει σε μια εκδήλωση στην δημοσιογραφική εστία. Εκείνη την φορά τον κάλεσαν να μιλήσει από "video conference" για να μας εξηγήσει (όπως ήξερε πολύ καλά να κάνει) τις μεθοδεύσεις της Τουρκίας και τις στρατηγικές της.

 Θεωρείτο τόσο σπουδαίος πάντα, που δεν χόρταινες να τον ακούσεις, ξεσήκωνε ουσιαστικά τα πλήθη με τον χαρακτηριστικό τρόπο ομιλίας του, με τον αυθορμιτισμό του σε "εγκλώβιζε" και δεν ήθελες να σταματήσεις να τον ακούς.

 Ο λόγος για τον Νεοκλή Σαρρή, αυτόν τον άνθρωπο ο οποίος αγωνίστικε έμπραχτα για την Ελλάδα και τα δίκαια της. Ο άνθρωπος ο οποίος ήταν απαραίτητος για την διεξαγωγή αγώνα ενάντια στον Τούρκο κατακτητή και εισβολέα, γιατί; Γιατί ήξερε τον Τούρκο από μέσα.

 Ήταν τουρκολόγος και γνώριζε άπταιστα την τουρκική γλώσσα, μετείχε μάλιστα και σε πολιτικό κόμμα στην Τουρκία. Η ενασχόληση του με την πολιτική σε εκείνο τον χώρο τον έκανε να ξέρει από μέσα την νοοτροπία και την στατηγική των Τούρκων.

 Θυμάμαι σε μια ομιλία του όταν μας ανέλυε την τουρκική πολιτική και νοοτροποία και πως η νοοτροπία του Τούρκου εναρμονίζεται με την πολιτική. *1

Αυτός ήταν ο Νεοκλής Σαρρής ένας πραγματικός αγωνιστής ο οποίος ανέλυε και εξηγούσε όσο κανένας άλλος το έκτρωμα της Διζωνικής Ομοσπονδίας βάζοντας έτσι γυαλιά σε κάθε σημερινό πολιτικάντη υπερασπιστή της. Ένας άνθρωπος που αγωνίστικε για το έκτρωμα Αναν ο οποίος έλεγε μεταξύ άλλων: "Αν είναι κάτι για το οποίο θα είμαι πάντοτε περήφανος όταν με ρωτήσουν τι έκανες στη ζωή σου, είναι ότι έβαλα και έγω το λιθαράκι μου στην αποτροπή του σχεδίου Ανάν στην Κύπρο. Αυτό θεωρώ την καλύτερη υστεροφημία μου."

Για το έκτρωμα της διζωνικής εξηγούσε παραστατικά: "Αν οι Ελληνοκύπριοι αποφασίσουν να κάνουν Ομοσπονδία στην Κύπρο θα πρέπει να διαλέξουν από τώρα δύο εποίκους από την Ανατολία για να συντηρούν.Η Ομοσπονδία στην Κύπρο είναι σαν να βρίσκεις τη γυναίκα σου με τον εραστή της στο σπίτι σου και μετά τον χωρισμό την παίρνεις τηλέφωνο και την παρακαλείς να γυρίσει πίσω μαζί με τον εραστή της και όλα τα έξοδα πληρωμένα"

Επιστήμονας πραγματικός, ο Νεοκλής Σαρρής ήταν καθηγητής της Κοινωνιολογίας της Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και ήταν απόφοιτος της Μεγάλης του Γένους Σχολής.

Ο Νεοκλής Σαρρής σπούδασε στα Πανεπιστήμια Κωνσταντινούπολης, Αθηνών και Γενεύης. Διετέλεσε σύμβουλος επί των πολιτικών υποθέσεων του Αοιδιμου Οικουμενικού Πατριάρχου Κύρου Αθηναγόρα. Διαδέχθηκε τον Ιωάννη Ζίγδη στην Προεδρία της Ένωσης Δημοκρατικού Κέντρου (ΕΔΗΚ.

Έχει διατελέσει καθηγητής παραγωγικών και ανωτέρων Σχολών του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Ως πολιτικός αναλυτής και αρθρογράφος ασχολούταν ιδιαίτερα με τα ελληνοτουρκικά θέματα.


 Ο Νεοκλής Σαρρής έφυγε εψές τα ξημερώματα σε ηλικία 71 χρονών από καρκίνο.

Ας είναι αιωνία σου η μνήμη μεγάλε δάσκαλε κι ας είμαστε άξιοι συνεχιστές του έργου σου.

*1[Η "Εθνική Αντίσταση" παραθέτει αποκλειστική ομιλία του Νεοκλή Σαρρή στα πλαίσια της Ημερίδας με θέμα: ''Είναι η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία συμβατή με τα ανθρώπινα δικαιώματα'' στις 31-01-09. H ομιλία του είχε θέμα: Το αναξιόπιστο της Τουρκίας μέσα από ιστορικά δεδομένα] Θα την κατεβάσετε από εδώ]

19 Μαΐου 1919 ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ